بررسی حضور و سطح بیان microrna های mir-141 , mir-205, mir-127 و mir-21 در خون و ادرار افراد سالم و مبتلا به سرطان پروستات/ مثانه

امروزه شناسایی مارکرهای تشخیصی سرطان با حساسیت و دقت بالا یکی از زمینه های مورد توجه و علاقه محققان است. مارکرها مولکولهایی هستند که از طریق آنها می توان حضور یک تومور را قبل از آنکه با روشهای دیگر قابل شناسایی باشند تشخیص داد. فوائد تشخیص زود هنگام یک سرطان به وضوح روشن بوده و یک فاکتور کلیدی در افزایش عمر و بقای بیمار است. متاسفانه در حال حاضر اکثر روشهای آزمایشگاهی و تشخیصی سرطان سخت، پر هزینه و وقت گیر می باشند و این موضوع مانع عمده ای برای تشخیص زود هنگام سرطان است. سرطان مثانه و پروستات از جمله سرطان های شایع و با درصد مرگ و میر بالا در مردان است. در این دو نوع سرطان نیز تشخیص بیشتر متکی بر روشهای تهاجمی مانند نمونه برداری می باشد که به دلیل درد و آسیبی که وارد می سازد عموما بیماران تا مراحل پیشرفته تمایلی به انجام آن ندارند. اخیرا و به دنبال کشف mirna ها و شناسایی نقش های متنوع و مهم آنها در فرآیندهای زیستی مانند تمایز، تکثیر و سرطان، گروهی از محققان 20 نوع سرطان مختلف را مورد بررسی قرار دادند و متوجه شدند که هر نوع سرطان الگوی بیان mirna مخصوص به خود را دارا می باشد. با پیشرفت تحقیقات در این زمینه مشخص شد که الگوی بیان mirnaهای مربوط به هر نوع سرطان را می توان در خون مبتلایان نیز ردیابی نمود. براساس این یافته ها mirna ها را می توان در گروه مارکرهای تشخیصی سرطان قرار داد. خون و ادرار نمونه هایی هستند که به دلیل سهولت تهیه در مطالعات تشخصی بسیار مورد توجه هستند. در صورت ردیابی این مارکرهای تشخیصی در خون و ادرار بیماران مبتلا به سرطان مثانه و پروستات می توان امیدوار بود که تشخیص سریع و آسان این سرطانها به کاهش درد و رنج و هزینه ناشی از سرطان کمک کرده و طول عمر بیماران را افزایش دهد. در این مطالعه ابتدا تلاش ما در راه اندازی روشی آسان و تکرارپذیر برای بررسی mirnaهای موجود در ادرار و سرم بیماران مبتلا به سرطان مثانه و پروستات بود. در مرحله بعد حضور چهار mirna mir-205. mir-21 و mir-127 که تغییرات آنها در بافتهای توموری این سرطانها به اثبات رسیده بود به روش qrt-pcr در ادرار و سرم بیماران (27 نمونه سرم سرطان مثانه، 25 نمونه سرم سرطان پروستات، 45 نمونه ادرار سرطان مثانه، 23 نمونه ادرار سرطان پروستات و 34 نمونه ادرار و سرم نرمال) بررسی شد و در بررسی های تکمیلی ارتباط بین سطح بیان این mirna ها با حضور یا عدم حضور تومور با روش کمی real – time مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان دادند که با استفاده از محلول تریزول ls با اعمال تغییراتی در دستورالعمل کمپانی سازنده و افزودن یک مرحله تمیار با آنزیم پروتئیناز k می توان rna تام حاوی rnaهای کوچک مولکول را استخراج نمود. حضور mir-141- mir 21 و mir-205 در نمونه های ادرار و سرم بیماران و افراد نرمال به اثبات رسید و مشخص شد که mir-127 در هیچ یک از گروههای مورد مطالعه قابل ردیابی نیست. بررسی سطح بیان mirna های مذکور در سرم نشان دهنده اختلاف معنی داری در بین افراد بیمار و نرمال جز در مورد mir-141 نبود. mir-141 در سرم افراد مبتلا به سرطان پروستات کاهش معنی داری را نسبت به افراد نرمال نشان می داد (p<0.05). بررسی بر روی نمونه های ادرار نشان دهنده اختلاف معنی دار در سطح این mirna ها بین افراد مبتلا به سرطان مثانه و پروستات با افراد نرمال بود. آنالیزهای آماری و ترسیم roc curve نشان دهنده دقت، حساسیت و قدرت تشخیص بالای mir-141 در تفکیک بیماران مبتلا به سرطان پروستات و مثانه از افراد نرمال و mir-21 در تفکیک بیماران مبتلا به سرطان پروستات از طریق نمونه ادرار افراد بود (p<0.05) بطور کلی نتایج بیانگر این موضوع اند که سطح mirna های مذکور در نمونه های ادرار مارکر بهتری نسبت به سرم برای تشخیص سرطان می باشد. در ضمن این تغییرات در ادرار بیماران مبتلا به سرطان پروستات واضح تر از سرطان مثانه است.